Bối cảnh kinh tế thế giới tiếp tục tiềm ẩn nhiều yếu tố bất ổn, từ lạm phát kéo dài, xung đột địa chính trị đến xu hướng gia tăng các biện pháp bảo hộ thương mại tại nhiều nền kinh tế lớn. Tuy nhiên, xuất khẩu của Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng tích cực nhờ cơ cấu thị trường tương đối đa dạng và khả năng thích ứng linh hoạt của cộng đồng doanh nghiệp. Các thị trường chủ lực như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản và Trung Quốc tiếp tục giữ vai trò trụ cột, trong khi nhiều thị trường mới và thị trường tiềm năng đang từng bước được khai thác hiệu quả.

Kết quả đạt được phản ánh sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ và các bộ, ngành trong việc tháo gỡ rào cản, cải thiện môi trường kinh doanh và tăng cường xúc tiến thương mại. Các hoạt động đàm phán mở cửa thị trường, cung cấp thông tin kịp thời, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận đối tác và đa dạng hóa kênh phân phối đã góp phần tạo dư địa tăng trưởng mới cho xuất khẩu.

Song song với những cơ hội mở ra, hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam cũng đang chịu sức ép ngày càng lớn từ các biện pháp phòng vệ thương mại. Số lượng các vụ việc điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp và chống lẩn tránh thuế có xu hướng gia tăng, đặt ra yêu cầu cao hơn đối với doanh nghiệp trong việc tuân thủ quy định pháp luật, minh bạch hóa nguồn gốc xuất xứ và đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật của thị trường nhập khẩu.

Để hỗ trợ doanh nghiệp ứng phó hiệu quả, các cơ quan quản lý nhà nước tiếp tục triển khai cơ chế cảnh báo sớm, tăng cường phổ biến thông tin và tổ chức các hoạt động tư vấn, tập huấn chuyên sâu về phòng vệ thương mại. Việc kiên quyết phòng, chống gian lận xuất xứ và lẩn tránh biện pháp phòng vệ được xác định là giải pháp then chốt nhằm bảo vệ uy tín và lợi ích lâu dài của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong định hướng trung và dài hạn, xuất khẩu cần gắn chặt với mục tiêu phát triển bền vững. Doanh nghiệp được khuyến khích đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn về môi trường, lao động và truy xuất nguồn gốc. Cùng với đó, việc đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng thương mại điện tử, đặc biệt là thương mại điện tử xuyên biên giới, sẽ giúp mở rộng kênh tiếp cận thị trường và tiết giảm chi phí.

Việc tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do tiếp tục là động lực quan trọng thúc đẩy xuất khẩu. Khi các cam kết cắt giảm thuế quan ngày càng được thực thi sâu rộng, cơ hội thâm nhập các thị trường lớn và khó tính của hàng hóa Việt Nam ngày càng rõ nét. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chủ động cập nhật quy định, nắm vững điều kiện hưởng ưu đãi để hạn chế rủi ro và nâng cao hiệu quả khai thác FTA.

Một hướng đi chiến lược khác đang được chú trọng là tăng cường kết nối trực tiếp giữa doanh nghiệp trong nước với các nhà mua hàng quốc tế. Thông qua các chương trình xúc tiến thương mại và kết nối chuỗi cung ứng quy mô lớn, doanh nghiệp Việt Nam có điều kiện tiếp cận trực tiếp các tập đoàn phân phối, gia tăng khả năng ký kết hợp đồng dài hạn và từng bước tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh đó, xu hướng xanh hóa sản xuất gắn với xuất khẩu bền vững ngày càng lan tỏa. Nhiều doanh nghiệp đã chủ động đầu tư vào năng lượng tái tạo, công nghệ sạch và quy trình sản xuất thân thiện với môi trường. Đây không chỉ là yêu cầu của các thị trường lớn mà còn trở thành lợi thế cạnh tranh, góp phần nâng cao vị thế và hình ảnh hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Trong bối cảnh thương mại toàn cầu còn nhiều biến động, sự chủ động, linh hoạt và khả năng thích ứng nhanh được xem là chìa khóa để xuất khẩu Việt Nam duy trì đà tăng trưởng. Với sự đồng hành của các cơ quan quản lý nhà nước và nỗ lực đổi mới từ phía doanh nghiệp, xuất khẩu được kỳ vọng sẽ tiếp tục đóng góp quan trọng vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế cao và bền vững trong thời gian tới.

Mai Trang