Diễn đàn nhận diện xu hướng và thách thức mới của thương mại toàn cầu

Diễn đàn do Bộ Công Thương phối hợp với các dự án do Chính phủ Thụy Sĩ hỗ trợ tổ chức. Tham dự sự kiện, về phía Bộ Công Thương có ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại; ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu; ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên; cùng đại diện Văn phòng Ban Chỉ đạo liên ngành hội nhập quốc tế về kinh tế và các đơn vị liên quan.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Vũ Bá Phú nhấn mạnh, trong bối cảnh thương mại toàn cầu đang chuyển biến nhanh chóng, hoạt động xúc tiến xuất khẩu giữ vai trò đặc biệt quan trọng, không chỉ giúp doanh nghiệp mở rộng thị trường mà còn nâng cao năng lực thích ứng trước các yêu cầu mới về tiêu chuẩn, công nghệ và phát triển bền vững. Diễn đàn là không gian đối thoại đa chiều, nơi các bên cùng đánh giá thực trạng, nhận diện xu hướng, đồng thời đề xuất giải pháp chính sách phù hợp cho giai đoạn tới.

Theo ông Phú, chủ đề “Go Global – Chinh phục thị trường quốc tế” thể hiện quyết tâm của Việt Nam trong việc hỗ trợ doanh nghiệp vươn ra thị trường toàn cầu bằng cách tiếp cận mới, tận dụng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh và các mô hình xúc tiến thương mại hiện đại.

Xuất khẩu tiếp tục là điểm sáng của nền kinh tế

Trong bối cảnh kinh tế thế giới chịu tác động mạnh từ dịch chuyển chuỗi cung ứng, cạnh tranh thương mại gia tăng, các tiêu chuẩn xanh ngày càng khắt khe và sự phát triển nhanh của thương mại điện tử, Việt Nam vẫn duy trì được đà tăng trưởng xuất khẩu tích cực. Cơ cấu hàng hóa xuất khẩu chuyển dịch theo hướng gia tăng tỷ trọng nhóm hàng chế biến, chế tạo; nhiều doanh nghiệp đã từng bước xây dựng thương hiệu và thâm nhập thành công các thị trường khó tính.

Theo số liệu được chia sẻ tại Diễn đàn, trong 10 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam ước đạt khoảng 762 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm trước; cán cân thương mại tiếp tục xuất siêu gần 20 tỷ USD. Tuy nhiên, các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, Nhật Bản, Trung Đông và châu Phi vẫn còn nhiều dư địa chưa được khai thác tương xứng.

Để tận dụng tốt các cơ hội này, doanh nghiệp cần đẩy mạnh đổi mới quản trị, phát triển sản phẩm theo tiêu chuẩn quốc tế, tăng cường minh bạch chuỗi cung ứng và chủ động tham gia thương mại số nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh dài hạn.

Định hướng chiến lược xúc tiến thương mại giai đoạn 2026–2030

Diễn đàn được tổ chức trong bối cảnh Bộ Công Thương đang hoàn thiện Kế hoạch Xúc tiến thương mại quốc gia giai đoạn 2026–2030 và xây dựng Chương trình “Vươn ra thị trường quốc tế” (Go Global) giai đoạn 2026–2035. Việc lắng nghe ý kiến từ cộng đồng doanh nghiệp được xác định là yếu tố then chốt để bảo đảm chính sách sát thực tiễn và có tính khả thi cao.

Theo ông Vũ Bá Phú, kế hoạch giai đoạn mới sẽ tập trung vào năm định hướng chiến lược lớn:

Thứ nhất, xúc tiến thương mại theo cụm ngành hàng và chuỗi giá trị, thay vì tiếp cận đơn lẻ từng doanh nghiệp, nhằm tăng sức lan tỏa thương hiệu và sử dụng hiệu quả nguồn lực.

Thứ hai, thúc đẩy chuyển đổi xanh gắn với tiêu chuẩn bền vững, coi đây là điều kiện tiên quyết để hàng hóa Việt Nam tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu trong tương lai.

Thứ ba, xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại số, trong đó dữ liệu doanh nghiệp, thị trường và đối tác được tích hợp, phân tích bằng các công nghệ mới như Big Data và trí tuệ nhân tạo, phục vụ công tác dự báo và ra quyết định.

Thứ tư, hình thành bộ nhận diện xuất khẩu quốc gia, gắn với Chương trình Thương hiệu quốc gia, qua đó thống nhất hình ảnh và nâng cao uy tín hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thứ năm, triển khai Chương trình Go Global, lựa chọn các doanh nghiệp đầu ngành làm lực lượng dẫn dắt, tạo hiệu ứng lan tỏa và kéo theo hệ sinh thái doanh nghiệp vệ tinh cùng phát triển.

Hợp lực xây dựng hệ sinh thái xúc tiến thương mại hiện đại

Bộ Công Thương xác định sẽ đồng thời triển khai các nhóm giải pháp trọng tâm như đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, nâng cao hiệu quả tận dụng các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, phát triển mạng lưới xúc tiến thương mại quốc gia thống nhất, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ và đổi mới toàn diện Chương trình Xúc tiến thương mại quốc gia.

Theo lãnh đạo Cục Xúc tiến thương mại, xúc tiến thương mại trong giai đoạn mới không chỉ dừng ở việc tìm kiếm khách hàng, mà cần chủ động “tấn công thị trường”, thu hút các nhà mua hàng lớn, tổ chức các sự kiện có quy mô và tầm ảnh hưởng khu vực, qua đó từng bước nâng vị thế của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Diễn đàn khẳng định, xúc tiến thương mại hiện đại là nhiệm vụ chung của cả hệ thống, đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, địa phương và các đối tác quốc tế. Với tinh thần đổi mới, hợp tác và phát triển bền vững, Việt Nam hướng tới xây dựng một mô hình xúc tiến thương mại thông minh, hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và khẳng định vai trò là đối tác tin cậy trong thương mại toàn cầu.

Mai Trang