Chile theo truyền thông quốc tế được coi là hình mẫu ở Mỹ Latinh về minh bạch tài chính và chính trị. Ngoài ra, đây là một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất trong khu vực trong thập kỷ qua, cho phép giảm nghèo trong nước (Ngân hàng thế giới, 2020).

Tuy nhiên, bối cảnh kinh tế đang trở nên khó khăn hơn. Theo Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF, 2020), GDP tăng 1,1% trong năm 2019, so với 3,9% trong năm 2018. Còn theo Ngân hàng thế giới, đà tăng trưởng chậm lại là do môi trường bên ngoài đầy thách thức, điều kiện thời tiết bất lợi và sự chậm trễ trong một số cải cách của chính phủ. Hơn nữa, theo hãng tin Reuters, các cuộc biểu tình và bạo loạn kể từ tháng 10/2019 đã dẫn đến thiệt hại hàng tỷ USD cho các công ty tư nhân và cơ sở hạ tầng công cộng.

Mặc dù vậy, nội lực từ nền kinh tế này cũng đáng được ghi nhận so với mặt bằng chung của các nước Mỹ La tinh, thể hiện qua ​​tiêu dùng và đầu tư tư nhân lớn hơn, lương cao hơn, lãi suất thấp hơn, niềm tin của khu vực tư nhân, giá đồng cao hơn, sản lượng khai thác tăng và - ở mức độ thấp hơn - thương mại bán buôn tăng và dịch vụ thương mại (Ngân hàng Thế giới, 2020).

Theo ước tính mới nhất của IMF, do sự bùng phát của COVID-19, tăng trưởng GDP dự kiến ​​sẽ giảm xuống -4,5% vào năm 2020, sau đó phục hồi với mức 5,3% vào năm 2021, nhưng tổ chức này cũng lưu ý rằng sự phục hồi sẽ phụ thuộc rất lớn vào việc liệu thế giới có kiểm soát được dịch bệnh hay không.

Cán cân tài khóa của chính phủ đang thâm hụt (-1,6% GDP) vào năm 2019 và tỷ lệ này dự báo là -1,4% vào năm 2020 và -1,2% vào năm 2021. Do GDP giảm, các cơ quan chức năng quyết định tăng đầu tư công và giảm lãi suất. Tổng nợ của chính phủ ước tính là 27,5% GDP vào năm 2019 và có khả năng tăng lên 29,2% vào năm 2020 và 30% vào năm 2021.

Theo ước tính của IMF, lạm phát đạt 2,3% vào năm 2019 và dự kiến ​​sẽ tăng lên 3,4% vào năm 2020 và 2,9% vào năm 2021; điều này cho thấy, bất chấp đại dịch COVID-19, mục tiêu đạt mức lạm phát 3% của Ngân hàng Trung ương Chile vẫn khả thi. Lạm phát dự kiến ​​sẽ được cải thiện thông qua các biện pháp thắt lưng buộc bụng do Bộ Tài chính Chile công bố, chủ yếu do cắt giảm chi tiêu 1,6% GDP trong vòng 4 năm tới.

Nền kinh tế Chile vẫn dễ bị tổn thương bởi giá đồng quốc tế, nhu cầu quốc tế (chủ yếu từ Trung Quốc), rủi ro khí hậu và động đất, R&D không đầy đủ, mạng lưới đường bộ và năng lượng dễ bị tổn thương, giá năng lượng cao và hệ thống giáo dục chưa đáp ứng được yêu cầu (Coface, 2020). Chile đã đầu tư rất nhiều vào năng lượng tái tạo, dự kiến sẽ chiếm 20% sản lượng năng lượng vào năm 2020.

Trong bối cảnh gia tăng sức ép từ căng thẳng thương mại giưa Hoa Kỳ và Trung Quốc gần đây, vấn đề chính mà Chính phủ Chile phải đối mặt để kích hoạt lại tăng trưởng kinh tế là tăng cường hợp tác thương mại với các đối tác mới ở châu Á. Kỳ vọng cho sự phục hồi phụ thuộc vào những tiến bộ trong cải cách thuế và một thế hệ doanh nghiệp năng động hơn, tạo ra nhiều việc làm hơn và thu nhập bình quân của người tiêu dùng gia tăng.

Tỷ lệ thất nghiệp ở Chile đã giảm xuống mức 7,3% vào năm 2019. Quốc gia này có GDP bình quân đầu người cao nhất trong khu vực (15.068 USD, theo ước tính của Coface), nhưng cũng có mức độ bất bình đẳng và phi chính thức cao (OECD, 2020).

Một trong những lý do chính dẫn đến bất bình đẳng là hệ thống thuế hiện hành, chủ yếu ảnh hưởng đến tầng lớp trung lưu và thấp hơn.

Chỉ số Gini (đo lường sự bất bình đẳng thu nhập) đạt 46,6 (từ 0 đến 100) và ghi nhận mức giảm mạnh vào năm 2020. Tuy nhiên, IMF dự báo tỷ lệ thất nghiệp bị ảnh hưởng bởi tác động kinh tế tiêu cực do đại dịch COVID-19 gây ra, hiện tỷ lệ này được dự báo là 9,7% vào năm 2020 và giảm nhẹ xuống 8,9% vào năm 2021.

Bảng: Các chỉ tiêu kinh tế chính của Chile và dự báo

Nguồn: Ngân hàng thế giới cập nhật năm 2020