Tây Ninh trong “tầm nhìn chuỗi cung ứng mới” của Bộ Công Thương

Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng nhấn mạnh, quy mô và số lượt đại biểu tham dự vượt xa dự kiến là tín hiệu cho thấy sức hút kinh tế mới của Tây Ninh đối với doanh nghiệp trong và ngoài nước. Ở góc độ chính sách, đây không chỉ là một hội nghị cấp tỉnh, mà là một mắt xích trong chuỗi hoạt động triển khai định hướng “kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa xuất nhập khẩu, thương mại điện tử” mà Bộ Công Thương đang thực hiện trên phạm vi cả nước.

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, Tây Ninh sở hữu lợi thế chiến lược khi nằm trên trục hành lang kinh tế kết nối TP. Hồ Chí Minh – Long An – Tây Ninh – cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, là điểm giao thoa giữa vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và thị trường Campuchia, tiểu vùng Mekong mở rộng. Việc Tây Ninh “hợp nhất” với Long An trong quy hoạch phát triển mới tạo nên một không gian kinh tế rộng hơn, với hệ thống hạ tầng được đầu tư đồng bộ hơn và dư địa mở rộng chuỗi cung ứng sâu hơn vào nội địa.

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu tái cấu trúc, nhiều tập đoàn phân phối và thương mại điện tử như Central Retail, Aeon, Walmart, Amazon, Alibaba… có xu hướng tìm kiếm các trung tâm cung ứng mới ngoài các cực truyền thống, những địa phương như Tây Ninh – giàu dư địa phát triển công nghiệp, nông nghiệp chế biến và logistics – đang bước vào “tầm ngắm” của nhà đầu tư quốc tế.

Quy mô hội nghị và “tính chất nâng cấp” của hoạt động xúc tiến

Hội nghị năm 2025 tại Hội trường Thống Nhất (UBND tỉnh Tây Ninh) quy tụ hơn 600 đại biểu, trong đó có 142 doanh nghiệp quốc tế đến từ 25 quốc gia và vùng lãnh thổ, cùng sự tham gia của hàng loạt tập đoàn phân phối, thương mại điện tử hàng đầu như Central Retail, Aeon, Walmart, Amazon, Alibaba… Về bản chất, đây không chỉ là một hội nghị giới thiệu sản phẩm địa phương, mà là một “nền tảng kết nối” đa tầng giữa:

– Doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu của Tây Ninh và khu vực phía Nam với hệ thống mua hàng toàn cầu.
– Các chủ thể logistics – cảng biển, kho bãi, dịch vụ vận tải – với các tuyến vận chuyển xuyên lục địa.
– Kênh phân phối truyền thống và các nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới.

Các phiên làm việc tại hội nghị tập trung vào hai trục nội dung chính: chuỗi cung ứng hàng hóa xuất nhập khẩu và thương mại điện tử. Điều này phản ánh đúng điểm nghẽn và nhu cầu của doanh nghiệp địa phương: không chỉ cần đầu ra cho hàng hóa, mà cần được “kết nối đúng cách” vào hệ thống logistics, tài chính, thương mại số để rút ngắn khoảng cách giữa nhà sản xuất với người tiêu dùng cuối cùng ở thị trường quốc tế.

Tám biên bản ghi nhớ: “bản đồ quan hệ mới” của Tây Ninh với thế giới

Điểm nhấn quan trọng nhất tại hội nghị là lễ ký kết 8 biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Tây Ninh và các đối tác quốc tế. Nhìn dưới góc độ chuỗi giá trị, đây không chỉ là các văn kiện mang tính biểu tượng, mà là “bản đồ quan hệ mới” giúp định hình cấu trúc kết nối giữa Tây Ninh và mạng lưới phân phối – logistics – đầu tư quốc tế.

Thứ nhất, nhóm thỏa thuận của Sở Công Thương Tây Ninh với Phòng Thương mại và Công nghiệp Latvia, Tập đoàn Central Retail và Alibaba cho thấy cách tiếp cận đồng thời cả ba “chân kiềng”: kết nối với một Phòng Thương mại châu Âu để mở rộng kênh tiếp xúc B2B, gắn với một nhà bán lẻ lớn trong khu vực (Central Retail) để khai thác mạnh thị trường ASEAN, và hợp tác với nền tảng thương mại điện tử xuyên biên giới (Alibaba) để đưa hàng hóa Tây Ninh lên các “sàn” toàn cầu.

– Hợp tác với Phòng Thương mại và Công nghiệp Latvia mở ra cơ hội tiếp cận hành lang Bắc – Đông Âu, nơi nhu cầu đối với nông sản, thực phẩm chế biến, sản phẩm gỗ và hàng tiêu dùng đang tăng, nhưng doanh nghiệp Việt Nam còn hiện diện hạn chế. Latvia không chỉ là một thị trường riêng lẻ, mà còn là điểm trung chuyển quan trọng trong các tuyến logistics châu Âu.

– Thỏa thuận với Central Retail giúp Tây Ninh “đi tắt” vào hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại và chuỗi bán lẻ hiện đại tại Việt Nam và khu vực, tạo nền tảng vững chắc cho việc chuẩn hóa chất lượng, truy xuất nguồn gốc, hoàn thiện bao bì, từ đó nâng chuẩn để bước ra quốc tế.

– Hợp tác với Alibaba trực tiếp chạm đến bài toán thương mại điện tử xuyên biên giới. Đây là kênh vừa có khả năng mở rộng nhanh, vừa đòi hỏi doanh nghiệp địa phương phải đầu tư về năng lực số, xử lý đơn hàng nhỏ lẻ, quản lý tồn kho và logistic “chặng cuối” phù hợp từng thị trường.

Thứ hai, nhóm thỏa thuận của Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Tây Ninh với Công ty Xuất khẩu May Việt Nam – Tập đoàn Lulu, Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Nhật Bản và Hiệp hội Doanh nghiệp Ấn Độ tại Việt Nam (INCHAM) thể hiện một hướng đi khác: tận dụng “cộng đồng doanh nghiệp cầu nối” để mở đường cho hàng Tây Ninh vào các thị trường Trung Đông, Nam Á và Nhật Bản.

– Tập đoàn Lulu là một trong những hệ thống bán lẻ lớn tại khu vực Trung Đông, có nhu cầu ổn định với nông sản, thực phẩm chế biến, hàng tiêu dùng nhanh. Thỏa thuận với doanh nghiệp này giúp hàng Tây Ninh có cơ hội tiếp cận kênh phân phối quy mô lớn, với yêu cầu rất cụ thể về chứng nhận, bao bì, truy xuất nguồn gốc.

– Hiệp hội Doanh nghiệp Việt Nam tại Nhật Bản và INCHAM là hai “cầu nối” hiệu quả để đưa sản phẩm địa phương vào các chuỗi cung ứng hiện hữu ở Nhật Bản và Ấn Độ – những thị trường vừa tiềm năng, vừa đòi hỏi cao về chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật và trách nhiệm xã hội.

Thứ ba, thỏa thuận hợp tác giữa Cảng quốc tế Long An với Cảng Portland (Mỹ) và Cảng Gothenburg (Thụy Điển) có ý nghĩa sâu về mặt cấu trúc logistics. Long An là cảng biển cửa ngõ vùng Đồng bằng sông Cửu Long và khu vực giáp ranh Tây Ninh – Long An – TP. Hồ Chí Minh; Portland và Gothenburg là các cảng quan trọng của tuyến vận tải xuyên Thái Bình Dương và Bắc Âu. Việc thiết lập hợp tác ba bên mở ra khả năng:

– Thiết kế các tuyến vận tải tối ưu hơn cho nông sản, thủy sản, hàng chế biến từ Tây Ninh và vùng lân cận đi Mỹ và châu Âu.
– Thúc đẩy tiêu chuẩn hóa chuỗi lạnh, chuẩn hóa container, áp dụng các giải pháp giảm phát thải trong logistics, phù hợp xu hướng “xanh hóa” chuỗi cung ứng.

Ngoài ra, sự quan tâm của một doanh nghiệp Singapore tới việc đầu tư một nhà máy chế biến thực phẩm tại Tây Ninh cho thấy hiệu ứng “hút FDI vào chế biến sâu” đang dần hiện hình. Nếu được triển khai, dự án không chỉ tạo thêm năng lực chế biến mà còn kéo theo mô hình liên kết vùng nguyên liệu, nâng cấp tiêu chuẩn sản xuất nông nghiệp và tạo thêm việc làm cho địa phương.

Lợi ích hai chiều: địa phương có “đơn hàng tương lai”, đối tác có “nguồn cung tin cậy”

Với các thỏa thuận được ký kết, Tây Ninh nhìn thấy rõ hơn “đơn hàng tương lai” cho những ngành hàng thế mạnh: nông sản, thực phẩm chế biến, hàng tiêu dùng, sản phẩm công nghiệp hỗ trợ, dịch vụ logistics. Nếu địa phương và doanh nghiệp tận dụng tốt, các biên bản ghi nhớ sẽ được cụ thể hóa thành hợp đồng, đơn hàng, dự án đầu tư trong những năm tới.

Ở chiều ngược lại, các đối tác quốc tế cũng nhìn thấy ở Tây Ninh một điểm đến hội đủ ba yếu tố:

– Vị trí chiến lược, có thể đóng vai trò trung chuyển hàng hóa giữa vùng Đông Nam Bộ, Campuchia và hệ thống cảng biển phía Nam.
– Dư địa phát triển công nghiệp chế biến, kho bãi, logistics lớn khi hạ tầng giao thông (đường bộ, đường cao tốc, cửa khẩu) đang được đẩy mạnh.
– Nguồn cung hàng hóa phong phú từ nông sản, thực phẩm đến hàng tiêu dùng, có khả năng cấu hình sản phẩm phù hợp từng thị trường nếu được hỗ trợ đúng cách về tiêu chuẩn, thiết kế, bao bì.

Như Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhận định, hội nghị lần này không chỉ dừng ở việc trao đổi xu hướng thị trường và cơ hội hợp tác, mà còn mở ra triển vọng thiết lập các chuỗi cung ứng bền vững, đưa sản phẩm Tây Ninh “đi xa hơn và ở lại lâu hơn” trên thị trường quốc tế.

Thương mại điện tử và bài toán năng lực số của doanh nghiệp địa phương

Việc các nền tảng thương mại điện tử lớn như Amazon, Alibaba cùng xuất hiện tại hội nghị cho thấy thương mại điện tử xuyên biên giới không còn là “kênh phụ”, mà đang được thiết kế như một trụ cột trong chiến lược xuất khẩu mới của địa phương.

Đối với doanh nghiệp Tây Ninh – đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ – thương mại điện tử mở ra cơ hội tiếp cận trực tiếp người tiêu dùng ở những thị trường mà trước đây họ gần như “vô hình”. Tuy nhiên, cơ hội này đi kèm yêu cầu về năng lực số: quản lý thông tin sản phẩm, hình ảnh, nội dung mô tả; xử lý các đơn hàng nhỏ lẻ; xây dựng hệ thống dịch vụ khách hàng; đảm bảo năng lực đáp ứng về thời gian giao hàng, chất lượng, phản hồi.

Trong bối cảnh đó, các chương trình đào tạo, tư vấn về thương mại điện tử, chuyển đổi số, quản trị dữ liệu khách hàng… cần được đẩy mạnh song hành với những hoạt động kết nối nguyên tắc “bắt tay được – làm được”. Nếu chỉ dừng ở việc mở gian hàng trực tuyến mà không nâng cấp năng lực nội tại, doanh nghiệp sẽ khó duy trì lâu dài trên các sàn thương mại điện tử quốc tế.

Từ “một hội nghị thành công” đến “chiến lược nâng cấp chuỗi giá trị địa phương”

Về mặt ngắn hạn, Hội nghị “Kết nối chuỗi cung ứng hàng hóa xuất nhập khẩu, thương mại điện tử” năm 2025 tại Tây Ninh có thể được xem là một sự kiện xúc tiến thành công, với những con số ấn tượng và 8 biên bản ghi nhớ được ký kết. Tuy nhiên, ý nghĩa lâu dài của hội nghị chỉ thực sự được khẳng định nếu Tây Ninh và cộng đồng doanh nghiệp biết tận dụng nó như một điểm khởi đầu để:

– Chủ động rà soát lại cơ cấu sản phẩm, lựa chọn nhóm ngành hàng có khả năng đáp ứng nhanh yêu cầu của đối tác để ưu tiên đầu tư nâng cấp.
– Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp chế biến và vùng nguyên liệu, bảo đảm tính ổn định và truy xuất nguồn gốc của chuỗi cung ứng.
– Đầu tư mạnh cho hệ thống logistics địa phương, kết nối hiệu quả hơn với Cảng quốc tế Long An và các tuyến vận tải trục chính.
– Nâng cấp năng lực số, thiết kế sản phẩm, quản trị chất lượng và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế để khai thác tối đa các kênh phân phối hiện đại và thương mại điện tử.

Khi các hợp tác ký kết được cụ thể hóa bằng những chuyến hàng đầu tiên, những dự án đầu tư chế biến sâu đầu tiên, những gian hàng trực tuyến đầu tiên của doanh nghiệp Tây Ninh trên các sàn toàn cầu, lúc đó hiệu ứng lan tỏa của hội nghị mới thực sự rõ nét.

Từ góc nhìn rộng hơn, sự kiện Tây Ninh 2025 cho thấy cách tiếp cận mới của Bộ Công Thương trong xúc tiến: thay vì chỉ tập trung vào các hội chợ tại đầu mối lớn như Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Bộ đang từng bước “đưa thế giới về với địa phương”, đặt các tỉnh có tiềm năng như Tây Ninh vào vị trí chủ động trong bản đồ chuỗi cung ứng quốc gia. Nếu được triển khai nhất quán, cách tiếp cận này sẽ góp phần rút ngắn khoảng cách giữa trung ương và địa phương, đưa các cực tăng trưởng mới như Tây Ninh trở thành động lực quan trọng trong chiến lược hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam giai đoạn tới.

Việt Thành